TRABZON - Trabzon
İl Sağlık Müdürlüğü, 11 Ağustos 2019 Pazar Gününden itibaren icra edeceğimiz
Mübârek Kurban Bayramı dolaysıyla sağlıklı beslenme için nelere dikkat edilmesi
gerektiğini açıkladı.
TRABZON İL SAĞLIK
MÜDÜRLÜĞÜ AÇIKLAMASI ŞU ŞEKİLDE:
"Dini
Bayramlar, tüm aile bireylerini bir araya toplayan, sevgi ve mutluluğun
göstergesi olarak simgelenen geniş sofraların kurulduğu günlerdir. Kurban
Bayramı'nda şeker ve şekerli besin tüketiminin yanı sıra et tüketimi de
artmaktadır. Özellikle şişmanlık, yüksek tansiyon, kalp-damar, mide ve şeker
hastalığı olan kişilerin beslenmelerine dikkat etmeleri gerekmektedir.
Geleneksel
olarak bayramda ikram edilen şeker, çikolata ve hamur işleri (börek, baklava
vb) gibi gıdalar kan şekerini hızla
yükselten, enerji içeriği yüksek gıdalardır. Bu gıdaları bayramda birdenbire
sık tüketmek sindirim sistemi problemlerine ve kan şekerinin hızlı yükselmesine
neden olarak çeşitli rahatsızlıklara yol açabilir. Bu nedenle bayram
ziyaretlerinde sunulan ikramlara dikkat edilmeli, aşırıya kaçılmamalı, yeterli
ve dengeli beslenme ilkelerini unutmamalıdır. Mümkün olduğunca bayram
ziyaretlerine yürüyerek gidilmesi tercih edilmelidir.
Etler;
sindirimi zor olan besinlerdir. Yeni kesilmiş hayvanların etlerindeki sertlik,
hem pişirmede hem de sindirimde zorluğa yol açar. Bu nedenle özellikle
mide-bağırsak hastalığı olan kişiler kurban etlerini hemen tüketmemeli,
buzdolabında birkaç gün beklettikten sonra, haşlama veya ızgarada pişirme
yöntemiyle pişirerek tüketmelidir.
Yağlı
etlerin doymuş yağ ve kolesterol içeriği daha yüksek olduğu için; kalp-damar
hastalığı, diyabet (şeker hastalığı) ve yüksek tansiyonu olan kişiler, Kurban
Bayramı'nda yağsız veya az yağlı etleri tercih etmeli, kısıtlı miktarlarda
tüketmeli ve aşırıya kaçmamalıdır. Kurbanlığın sakatat kısımlarını özellikle
kolesterol ve kalp damar hastalık riski taşıyan kişiler tüketmemelidir. Bu
kısımlar özellikle doymuş yağ ve kolesterolden zengindir.
Kurbanlık
satın alırken veteriner kontrolünden geçmiş olmasına, kesim şartlarının uygun
olmasına dikkat edilmelidir. Hayvanlarda görülen ve zoonoz olarak adlandırılan
bazı hastalıklar insanlara bulaşabilmektedir. Bunlardan kist hidatik,
toksoplazmozis, teniyoz, brusellozis, şarbon ve verem gibi hastalıklar ülkemiz
açısında önem arz etmektedir. Ancak, bu hastalıkların bir takım basit kuralları
uygulamakla önlenebileceği de unutulmamalıdır.
Özellikle
Kurban Bayramlarında çok sayıda hayvanın kesilmesi, kesim öncesi ve kesim
sonrası gereken kontrol ve hijyen kurallarına dikkat edilmemesi, kesilen
hayvanlara ait etlerin tüketiminde (saklama, hazırlama, pişirme vb.) gerekli
hassasiyetin gösterilmemesi birçok zoonoz hastalığın yayılmasına zemin
hazırladığı gibi çok sayıda insanımızın da bu hastalıklara yakalanmasında neden
olabilmektedir. Etler kesinlikle çiğ veya az pişmiş olarak tüketilmemeli, bazı
zoonoz hastalıkların çiğ veya az pişmiş etlerin yenmesiyle bulaştığı akıldan
çıkarılmamalıdır. Hayvanların kesilmesi,
yüzülmesi, karkasın parçalanması, etin nakli, muhafazası, pişirilmesi ve
tüketime sunulması aşamalarında kişisel hijyen kuralları ihmal edilmemelidir.
Kurban Etlerini
Nasıl Pişirmeliyiz?
Kurban
Bayramı'nda, etin tüketim miktarının yanı sıra pişirme yöntemlerine de dikkat
edilmelidir. Etler pişirilmeden önce görünür yağlardan iyice ayrılmalıdır.
Etlerin pişirilmesinde haşlama ve ızgara gibi yöntemler tercih edilmeli,
kızartmalardan kaçınılmalıdır. Çok yüksek ısıda, uzun süre pişirme ve kızartma
yöntemi çeşitli 'kanserojen maddelerin'
oluşumuna neden olabileceği için tercih edilmemelidir.
Et;
C ve E vitamini içermez. Bu nedenle etin sebzelerle pişirilmesi ya da yanında
salata tüketilmesi etteki demirin emilimini arttıracaktır. Etlerin tek başına
değil de sebzelerle birlikte pişirilmesi veya tüketilmesi, besin çeşitliliğinin
sağlanması açısından sağlıklı bir yöntemdir.
Etle
yapılan yemekler kendi yağı ile pişirilmeli ve ilave yağ eklenmemelidir.
Özellikle kuyruk yağı veya tereyağının et yemeklerinde kullanılmasından
kaçınılmalıdır. Etler ızgarada pişirilirken, etle ateş arasındaki uzaklık eti
yakmayacak ve 'kömürleşme'
sağlamayacak şekilde ayarlanmalı. Yüksek ateş yüzeydeki proteinleri birdenbire
katılaştırır ve ısı etin iç kısmına ulaşamaz. Bu nedenle etlerin iç sıcaklığı
en az 75 ºC olmalıdır. Çok yüksek ısı, etin dış yüzeyinin yanmasına ve su
kaybının fazla olmasına yol açarak besin öğesi kaybını artırır.
Kurban Etlerini
Nasıl Saklamalıyız?
Kesilen
etlerin korunması ve saklanması insan sağlığı açısından çok önemlidir. Kurban
etleri, büyük parçalar şeklinde değil, birer yemeklik olacak şekilde küçük
parçalara ayrılarak buzdolabı poşetine veya yağlı kâğıda sarılmalı ve
buzdolabının buzluk kısmında veya derin dondurucuda saklanmalıdır.
Bu
şekilde hazırlanan etler, buzlukta -2 derecede 7 gün, -18 derece derin
dondurucuda ise daha uzun süreyle saklanabilir. Etler kolaylıkla bozulabilen
potansiyel riskli besinlerdir. Etlerin dondurulduktan sonra tekrar çözünmesi
bazı 'mikroorganizmalar' için üreme
ortamı oluşturur ve bu da sağlığımızı tehdit eder. Çözünen et hemen pişirilmeli
ve tekrar dondurulmamalıdır.
Etlerin,
'oda ısısında açıkta bırakılacak şekilde değil', yine buzdolabının alt
bölmesinde çözünmesi sağlanmalıdır. Derin dondurucuda saklanan etin
buzdolabının sebzelik kısmının üstüne konularak çözünmesi beklenebilir. Etin
çabuk çözünmesi amacıyla uygulanan kalorifer, soba üzerinde çözünme, oda
sıcaklığında bekletme gibi yöntemler, insan sağlığı açısından tehlikeli
sonuçları da beraberinde getirmektedir.
Bayramda
aşırı yemek yeme hissinin psikolojik olduğunu unutmamalıyız, sağlığınızın riske
atılmayacak bir durum olduğunu bayram boyunca hatırlayıp beslenmenize özen
gösteriniz.
Trabzon
İl Sağlık Müdürlüğü olarak sağlıklı, sıhhatli ve hayırlı bayramlar geçirmenizi
dileriz."
09.08.2019
