UNUTAMADIĞIMIZ 17 AĞUSTOS 1999 DEPREMİ ANISINA…

JFMO TRABZON ŞUBESİ: "YENİDEN AYNI ACILAR YAŞANMASIN!"

TRABZON - TMMOB Jeofizik Mühendisleri Odası (JFMO) 8. Dönem Trabzon Şube Yönetim Kurulu adına Şube Başkanı Prof. Dr. Hakan KARSLI, 17 Ağustos 1999 yılında yaşanan ve hafızalardan hiç bir zaman silinemeyecek olan depremin 20.yılı dolayısıyla bir basın açıklaması yaptı.

Jeofizik Mühendisleri Odası (JFMO) 8. Dönem Trabzon Şube Yönetim Kurulu adına Şube Başkanı Prof. Dr. Hakan KARSLI'nın basın açıklaması:

"17 Ağustos 1999 yılında yaşanan ve hafızalardan hiçbir zaman silinemeyecek olan depremin 20.yılı dolayısıyla Jeofizik Mühendisleri Odası Trabzon Şubesinin basın açıklamasıdır.

20 yıl önce meydana gelen deprem binlerce insanımızın ölümüne, kentlerimizin yıkılıp harap olmasına neden olmuş ve Ülke olarak büyük bir yasa boğulmuş, acılar yaşanmış ve izleri silinmeyecek yaralar açılmıştı. Her yıl dönümünde bu depremde vefat eden tüm vatandaşlarımıza tekrar Allah'tan rahmet, yaralananlara acil şifalar diliyoruz.

Bilindiği üzere Yerküre üzerinde en büyük enerji boşalımı olan Deprem doğal olayı sonuçları itibariyle insanlığın yaşadığı en önemli afetlerin başında yer almaktadır. Ülkemiz içinde bulunmuş olduğu jeo-tektonik yapının dinamik davranışı sonucu Dünya'nın en önemli deprem bölgesinde yer almaktadır. Kısaca belirtmek gerekirse, Ülkemiz topraklarının %66’sı 1’inci ve 2’inci derece deprem bölgesinde bulunmakta, nüfusunun %70’inin ve büyük sanayi tesislerinin %75’inin bulunduğu bölgelerde, büyük bir deprem olma ihtimali çok yüksek olup, büyük can ve mal kayıplarına yol açan depremlerle sık sık karşılaşılmıştır. Bu çerçeveden bakıldığında sadece depremler nedeniyle, son yüzyıldır hemen hemen 100.000 vatandaşımız hayatını kaybetmiştir ve doğal kaynaklı afetlerin neden olduğu doğrudan ve dolaylı ekonomik kayıplarının ülkemizin GSMH’nin yaklaşık %3’üne karşılık gelmektedir. Açıkça anlaşılmaktadır ki, deprem sadece can ve mal kaybına neden olduğu illerimizin, ilçelerimizin sorun değil, ülke olarak hepimizin sorunudur. Doğrudan etki alanında olmasak da, etkilenecek alanlar içinde olduğumuz aşikardır.

Belirtmek gerekir ki, Ülkemizde 1900-2019 yıllar arasında birçok yıkıcı bir deprem meydana gelmiş ve bu depremler büyük can ve mal kayıplarına neden olmuştur. Bu nedenle, her yıl yaşananlardan dersler almak için Ağustos'un 17'sinde yakın tarihimizde yaşadığımız 7.4 büyüklüğünde 17 Ağustos 1999 Marmara Depreminin anma kapsamında, 7.2 büyüklüğünde 12 Kasım 1999 Düzce Depremi, 5.9 büyüklüğünde 19 Mayıs 2011 Simav Depremi, 5.4 büyüklüğünde 22 Eylül 2011 Erzincan- Kemah Depremi, 7.1 büyüklüğünde 23 Ekim 2011 Van Depremi, 5.6 büyüklüğünde 09 Kasım 2011 Van-Edremit ve çok yeni olan 5.7 büyüklüğündeki 8 Ağustos 2019 Denizli-Bozkurt depremlerindeki can, mal kayıplarını ve yaşadığımız büyük acıları anlamak, unutmamak ve unutturmamak ve bu kapsamda toplumun depreme karşı hazırlıklı olması, deprem tehlikesi bilincinin yerleştirilmesi ve deprem olayının kamuoyu gündeminde kalmasını sağlamak için hatırlatmayı bir sorumluluk biliyoruz.

Ancak, Ülkemiz deprem gerçeğine karşılık halen daha, yerleşim ve yapılaşma amaçlı yer seçimi çalışmalarında mühendis, mimar ve şehir plancılarının deprem tehlike ve riskleri konusundaki uyarıları dikkate alınmamakta, hukuksal ve ekonomik önlemler için yeterli ve etkin adımlar atılmamaktadır. Deprem ve afet gerçeği artık herkesin hemfikir olduğu ve bu konuda ortak eylem kapsamında çalışmalar yapılması gereken en önemli konulardan biridir. Ülkemizin her kesiminde yetkililer tarafından, deprem ve afetlere karşı dirençli ve güvenli yerleşim yerlerinin belirlenmesi, halkımızın güvenli yapılarda yaşaması ve afetlere hazır olmasının sağlanması konusunda bilinçlendirilmesi gerekmektedir. Depremlerin herhangi bir irade ile durdurulması mümkün değildir. Doğanın bir gerçeği olan depremler önlenemez, ancak alınacak akılcı ve bilimsel önlemler, bilinçli eğitim ve planlı yerleşim ile deprem zararlarını azaltabilir. Bir doğa olayı olan depremlerin afete dönüşmesi, felaket olarak yaşanması halkımızın yazgısı olamaz, olmamalıdır.

01 Ocak 2019'da yürürlüğe giren yeni deprem ve bina yönetmeliği kapsamında hazırlanan ve yayınlanan Türkiye'nin Yeni Deprem Tehlike haritası aslında Ülkemizin deprem gerçeğini ve deprem tehlike durumunu çok açık şekilde ortaya koymuştur. Haritanın en önemli mesajı her an bir depreme karşı hazırlıklı olun uyarısıdır. Yani, deprem bilincinin oluşturulmasının, deprem öncesi risk azaltma çalışmalarının nitelikli olarak yapılmasının, yerleşime uygun alan seçimlerinin yer bilimsel verilere dayanarak gerçekleştirilmesinin ve depreme dayanıklı-güvenli kentler inşa edilmesinin önemini bu harita ile açıkça bildirilmektedir.

Her ne kadar 17 Ağustos 1999 depremi İstanbul ve çevresinde büyük etkisi olmuş ise de, acıları ve travmaları Ülkemizin her tarafında hissedilmiştir. Bu vesile ile deprem açısından ilimizi de bilimsel verilere dayanarak değerlendirmek ve ona göre tedbirlerimizi almak durumundayız. Kısaca belirtmek gerekirse, son 15 yıl içerisinde Doğu Karadeniz Bölgesinde çoğunlukla büyüklükleri 5.0’den küçük olmasına rağmen, özellikle Trabzon ili ve çevre illerinde etkileri hissedilen depremler meydana gelmiştir. Özellikle deniz içinde meydana gelen depremlerin, Karadeniz’de 1990-2000 yılları arasında hidrokarbon arama amaçlı yapılan sismik çalışmalarla belirlenmiş olan Güney Batı-Kuzey Doğu uzanımlı kırıklarla (faylarla) (doğudan batıya, Rize, Trabzon ve Ordu kırıkları veya fayları) ilişkilidir. Bununla birlikte, bu fayların varlığı bilinmekle birlikte, fayların özellikleri ve sistematik davranışları tam olarak haritalanmış da değildir. Dolayısıyla, Doğu Karadeniz Bölgesi deniz alanının Jeofizik ve Jeolojik verilerle detaylı şekilde araştırılması ve jeotektonik yapının ortaya çıkarılması gerekmektedir. Böylece, Trabzon ili ve çevre illerin deprem açısından tehlike-risk değerlendirmeleri Ocak 2019'da yürürlüğe giren Yeni Bina ve Deprem Yönetmeliği göz önüne alınarak ivedilikle yapılması zorunlu hale gelmiştir. Çünkü Trabzon ili, ilçeleri ve çevre illerde çarpık ve kontrolsüz bir yapılaşma çok hızla ilerlemektedir. Özellikle, çok yüksek katlı binaların, dere yataklarına, dağ yamaçlarına biriken eski heyelan kütleleri üzerine, deniz-dağ arası geniş düzlüklere (ki bu alanlar ~50m’yi aşan kalın alüvyonal malzemeleri, kil, kum, silt, çakıl karışımı içermektedir) ve deniz dolgu alanlarına yapılmış ve yapılmaya devam ediyor olması riskleri artırmıştır ve artırmaya da devam edecektir.

Hatırlatmak isteriz ki, deprem hasarları sadece deprem oluştuğu merkez etrafında değil, çok daha uzak mesafelerdeki yerleşim yerlerinde de önemli hasarlara ve can kayıplarına neden olabilmektedir. Bu durum depremin büyüklük veya küçüklüğünden ziyade, yerleşim yerlerinin üzerine kurulduğu zeminlerin deprem dalgalarının geçişi sırasındaki yerel dinamik davranışları ile ilişkilidir. Bunlar, zeminin gelen deprem yüklerini büyütmesi, zemin sıvılaşma, zemin hakim titreşim sürelerinin artması ve temel kaya topoğrafyasının deprem dalgalarını odaklaması ve saçması olarak bilinmektedir. Depremin en fazla hissedildiği, etkilediği ve hasara neden olduğu alanlar zayıf dayanımlı zemin olarak tanımlanan, kalın alüvyon tabakalarının yeraldığı dere yatakları, deniz kenarları ve diğer düzlüklerle, aşırı eğimli ve kalın toprak örtülü dağ yamaçlardır. Bununa birlikte, yeraltı su seviyesinin yüzeye yakın olması ve sağlam zeminlerin yani temel kayanın topoğrafyası da depremin zemin davranışı etkileyen önemli unsurlardır.

Depremle yaşamayı öğrenmek zorunda olduğumuz Ülkemizde; Doğa olaylarının afete dönüşmemesi, toplumsal acıların tekrar yaşanmaması için, daha önce defalarca belirttiğimiz ve güncel bazı konuları bir kez daha hatırlatmayı mesleki görev ve sorumluluk olarak görüyoruz.

1. Sağlıklı ve güvenli yerleşim alanlarının oluşturulmasında Meslek Odalarımızın en önemli görevlerinden biri de mesleki denetimdir. Buradaki amaç, hazırlanan yer inceleme ve değerlendirme (zemin etüt) raporların bilimsel ve teknik şartlara uygun olarak yapılıp yapılmadığının kontrol edilmesidir. Ancak; deprem ve afetlere karşı sağlıklı ve güvenli yerleşim alanlarının, nitelikli yapılaşmanın sağlanmasına yönelik olarak meslek Odalarımızın yapmakta olduğu, kamusal mesleki denetim kapsamında yapılan rapor onayları, 02.08.2013 tarih ve 28726 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan, 6495 sayılı Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'da; Madde 73 p) 1ı) 3/5/1985 tarihli ve 3194 sayılı İmar Kanununun 8. maddesine eklenen 1ı) bendi ile kaldırılmıştır. Kaldırılan mesleki denetim yetkisinin ivedilikle iade edilerek, mesleki denetim, yeterlilik, eğitim ve belgelendirme için güçlü ve nitelikli Kamu-Meslek Odası işbirlikleri tesis edilmelidir. Böylece, sağlıklı ve güvenli bir çevrede yaşama hakkı açısından, kamusal mesleki denetim kapsamında yapılan rapor onayları, yeni mevzuat düzenlenmesi ile yeniden tesis edilmeli ve standartlara uygun olmayan niteliksiz mühendislik hizmetleri önlenmelidir.

2. Depreme dayanıklı yapı tasarımı için planlı ve plansız tüm alanlarda yapılacak tüm zemin etütlerinde mutlaka Jeofizik Mühendisliği hizmetleri etkin ve yetkin şekilde yer almalıdır. Bu konuda yerel yönetimlerin inisiyatif almalıdır.

3. İmar planına altlık teşkil edecek jeolojik-jeofizik-jeoteknik etütler yapılmadan yeni yerleşim yerleri belirlenmemeli ada ve parsel bazlı tüm yapılaşmalarda mühendislik hizmeti almayan hiç bir uygulamaya ruhsat verilmemelidir. Bu kapsamda halen yürürlükte olan, İmar Barışı uygulaması kapsamında yapı kayıt belgesi almış, ancak hem zemin etütleri hem de yapı kalitesi açısından denetimden geçmemiş her türlü yapının yeniden değerlendirmeye alınması gerekmektedir.

4. Riskli alanlar imara açılmamalıdır. Bilimsel normlara dayalı yer seçimi yapılmalıdır. Niteliksiz yapı üretimi engellenmelidir.

5. Binayı yıkan depremin dinamik parametreleridir. Zeminin dinamik özelikleri Jeofizik Mühendisleri tarafından hesaplanmaktadır. Yer seçiminde ve yapılaşmada zemin özelliklerine göre binalar yapılmalıdır. Çünkü, Trabzon ilinin çevre illerin deprem tehlike değerleri (ivme değeri, birim zamandaki hız değişim miktarı) artmıştır. Trabzon ili özelinde bu değer 0.1g (100cm/s2 olan değer 0.2g (200cm/s2) olarak güncellenmiş olup, deprem üretecek faya yakınlığa ve zayıf dayanımlı (30m derinlik için ortalama kayma dalgası hızı, Vs30<700m/s) yerel zemin koşullarına göre bu değer artar. Bunun anlamı binaya zeminden gelecek deprem yükünün/kuvvetinin artmasıdır. Dolayısıyla zemin özellikleri çok nitelikli olarak incelenmesi ve elde edilecek parametrelere göre inşaat statik projelerinin hazırlanması zorunluluktur.

6. Yeni Deprem ve Bina Yönetmeliğine göre, 1997 yılından beri kullanılan 'Deprem Bölgeleri Derecelendirme' haritası yerine Ocak-2019'dan beri artık 'Deprem Tehlike Haritası' kullanılmaya başlamıştır. Yeni haritaya göre, faya yakınlık, yerel zemin koşulları, jeolojik yapı, yapı stoku, yapı özellikleri, vb. faktörler bulunduğunuz veya yaşadığınız yerin risklerini belirleyecektir (Risk=Tehlike x Zara Görebilirlik).

7. Yapı Denetim Yasası, İmar Yasası, Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Yasa ve ilgili diğer yasa ve yönetmelikler, TMMOB ve Meslek Odaların önerileri alınarak yeniden düzenlenmelidir. Mühendislik hizmeti almamış hiçbir yapıya ruhsat verilmemelidir.

8. 4708 Sayılı Yapı Denetim Uygulama Yönetmeliği değiştirilmeli, yapı üretim sürecinden bitimine kadar önemli bir rol oynayan Jeofizik Mühendislerinin Teknik Müşavirlik Kuruluşu veya Yapı Denetim Kuruluşu ortağı olma zorunluluğu getirilmelidir.

9. 6306 sayılı 'Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun ve Kanunun Uygulama Yönetmeliği'nde, mevcut binaların değerlendirilmesi, riskli bina tespitleri ve güçlendirme çalışmalarında yapılacak tahribatsız incelemelerde Jeofizik Mühendisliği hizmetleri zorunlu hale getirilmelidir.

10. Ülkemizin genelinde olmak üzere İlimizde de, deprem başta olmak üzere, herhangi bir doğal veya doğal olmayan olay sonucu oluşması muhtemel bir afet sonrasında halkımızın toplanma, kısa süreli yaşamını sürdürme ve güvenliğinin sağlanacağı alanlar yeterli değildir ve çoğunda da yoktur. İllerin deprem tehlike derecelendirmeleri dikkate alınarak bu tür alanların oluşturulması ve korunması gerekmektedir.

11. İlimizde gerçekleştirilen yol, tünel vb. yatırımlarının yer bilimsel etütlerinin denetimden geçirilmesi ve doğaya tahribat vermeden gerçekleştirilmesi sağlanmalıdır. Özellikle gömülü olan tarihi mirasın (arkeolojik alanların) zarar vermeden araştırılmasında ve tespit edilmesinde mutlaka Jeofizik biliminden yararlanılması gerekmektedir.

12. Ülkemizin enerji yatırımları, yeraltı zenginliklerinin bilimsel ilkelere göre araştırılması ve bulunması, deprem, heyelan gibi doğal olayların araştırılması ve önlemlerinin alınması, yol, köprü güzergâhlarının incelenmesi, zemin etütlerinin nitelikli olarak gerçekleştirilmesi gibi bir çok alanda hizmet üretebilmek için daha fazla Jeofizik Mühendisine ihtiyaç vardır. Ancak son yıllarda Üniversite sınavları sonucunda Jeofizik Mühendisliği bölümlerine tercihin azalması, Kamu ve özel sektörde Jeofizik Mühendislerine ayrılan istihdamın azalması ile ilişkili oluştuğu açıktır. Dolayısıyla, Kamuda ve özel sektörde, Jeofizik Mühendisi istihdamı zorunlu hale getirilmelidir.

13. Yukarıda sırlanan tüm konularda Jeofizik Mühendisleri Odası Trabzon Şubesi olarak her zaman desteğe ve hizmete hazır olduğumuzu İl, ilçe yöneticilerinin ve yetkililerinin bilgilerine sunarız.

Sonuç olarak, deprem özelinde herhangi bir bir doğa olayının önlenemeyeceğini, ancak alınacak bilimsel önlemler ve bilinçli eğitim ile en aza indirilebileceğini unutmamalıyız. Bu nedenle, her zaman ısrarla önerimiz olan 'Afetler Sonrası Krizi Değil, Afetler Öncesi Riskler Yönetilmeli' ilkesini yetkililere ve kamuoyuna hatırlatmaya devam edeceğiz.

TMMOB Jeofizik Mühendisleri Odası Trabzon Şubesi olarak, doğal olayların afetlere dönüşmemesi için Jeofizik Bilimi ve Mühendisliği ilkeleri doğrultusunda hareket edilmesi gerektiğini ifade ediyor, saygılar sunuyoruz."

16.08.2019

VALİ USTAOĞLU, ARAKLI İLÇESİ ERENLER MAHALLESİ'NDEKİ VATANDAŞLARLA BİR ARAYA GELDİ

TRABZON - Trabzon Valisi İsmail Ustaoğlu, Araklı ilçesi Çamlıktepe heyelan alanındaki incelemelerin ardından ilçedeki Erenler Mahallesi sakinlerini ve esnaflarını ziyaret ederek onlarla bir araya geldi.

Büyükşehir Belediye Başkanı Murat Zorluoğlu ve İl Jandarma Komutanı Tuğgeneral Halil Şen'in eşlik ettiği ziyarette esnafa bol kazançlar temennisinde bulunan Vali Ustaoğlu, bir çay ocağını giderek ederek vatandaşlarla sohbet etti.

Esnaf ve vatandaşlarla yakından ilgilenen Vali Ustaoğlu, devletin kapısının her zaman kendilerine açık olduğunu söyledi.

16.08.2019

VALİ USTAOĞLU, VALİLİK PERSONELİ İLE BAYRAMLAŞTI

TRABZON - Trabzon Valisi İsmail Ustaoğlu, valilik personeli ile bayramlaştı.

Makamda gerçekleştirilen bayramlaşma törenine, Vali Yardımcısı Nusret Şahin, birim amirleri ve personeller katıldı.

Tüm personelle tek tek bayramlaşan Vali Ustaoğlu, Bayramların beraberlikleri ve kardeşlikleri pekiştirmeye vesile olduğunu söyleyerek, herkesin bayramını kutladı.

15.08.2019

IĞDIR İL MÜFTÜLÜĞÜ'NE ŞUBE MÜDÜRÜ OLARAK ATANAN SEYFULLAH HACIFETTAHOĞLU, VAKFIKEBİR'DEKİ GÖREVİNE VEDA ETTİ

TRABZON - Vakfıkebir İlçesi Hafız Hasan Kaan Kur'an Kursu Yöneticisi Seyfullah Hacıfettahoğlu, Iğdır Müftülüğü'ne Din Hizmetleri ve Eğitimi Şube Müdürü olarak atandı.

Vakfıkebir İlçe Müftülüğü'ne bağlı Hafız Hasan Kaan Kur'an Kursu Yöneticisi Seyfullah Hacıfettahoğlu, Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından açılan Görevde Yükselme Sınavını kazanarak münhal bulunan Iğdır Müftülüğü Din Hizmetleri ve Eğitimi Şube Müdürlüğü görevine atandı.

Seyfullah Hacıfettahoğlu, Hafız Hasan Kaan Eğitim Kültür Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği tarafından Kursta çalışanlarla beraber düzenlenen veda programıyla buradaki görevine veda etti.

Iğdır Müftülüğü'ne Din Hizmetleri ve Eğitimi Şube Müdürü olarak atanan Seyfullah Hacıfettahoğlu'na hayırlı olsun temennisiyle yeni görevinde başarılar diliyoruz.

SEYFULLAH HACIFETTAHOĞLU KİMDİR?

1984 Vakfıkebir doğumlu olan Seyfullah Hacıfettahoğlu, ilköğrenimini ilçeye bağlı Ballı ilkokulunda, ortaokulu Gümüşhane İmam Hatip Okulu'nda, liseyi ise 2001 yılında Trabzon İmam Hatip Lisesi'nde tamamladı.

Lise eğitiminden sonra İstanbul'da hafızlık eğitimini tamamlayan Hacıfettahoğlu, 2005 yılında Bolu'ya imam hatip olarak atandı.

2008 yılında Anadolu Üniversitesi Kamu Yönetimini, 2010 yılında Açık öğretim İlahiyat Ön lisans eğitimini tamamlayan Hacıfettahoğlu, 2013 yılında ise Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi'nden mezun oldu.

2009 yılında askerliğini Ankara Etimesgut'ta kısa dönem olarak tamamlayan Hacıfettahoğlu, 2010 yılında Bolu Diyanet Eğitim Merkezi'nde Tashih-i Huruf kursunu tamamladı.

Sırasıyla, Trabzon Merkez Faroz Yalı Camii'nde Müezzin Kayyım, Boztepe Gözaçan Camii'nde Uzman İmam Hatip, Şalpazarı Sütpınar Kur'an Kursu ile Vakfıkebir Hafız Hasan Kaan Kur'an Kursu'nda ise yönetici olarak görev yaptı.

İstanbul ve Trabzon'da Hüsn-i Hat dersleri de alan Hacıfettahoğlu halen Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi'nde Yüksek Lisans Eğitimine devam ediyor.

Hacıfettahoğlu, son olarak Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından yapılan Görevde Yükselme Sınavını kazanarak Iğdır Müftülüğü'ne Din Hizmetleri ve Eğitimi Şube Müdürü olarak atandı.

Haber-Fotoğraf: Mithat Güdü - 15.08.2019

MÜBÂREK KURBAN BAYRAMI'NIZ KUTLU OLSUN

11 Ağustos 2019 (Hicri 10 Zilhicce 1440) Pazar günü kutlamaya başladığımız Mübârek Kurban Bayramı'nızı tebrik eder, Ülkemiz, tüm İslam ülkeleri ve tüm İnsanlık için hayırlara vesile olmasını dileriz.

KURBAN BAYRAMI (sorularlaislamiyet.com)

Kurban Bayramını, her yıl hac ibadetini yerine getiren yüz binlerce mü'min kardeşimizle birlikte, vecd ve huzur içinde idrak ederiz. Ve bu mübarek bayramın, bütün İslâm dünyası için fetihlere, hayırlara ve maddi-manevi gelişmelere vesile olmasını niyaz ederiz.

Cenab-ı Hakk'a kul olmanın ebedi hazzını namazlarımızla, tekbir ve tehlillerimizle ve kurbanlarımızla bütün kâinata ilan eder; tükenmez bir şükran ve minnet duygusu içinde Cenab-ı Hakk'a (C.C.) sonsuz şükürlerimizi arz eder ve mukaddes dinine bağlılığımızı yenileriz.

Kurban Bayramı, Hz. İbrahim'in (A.S.) oğlu Hz. İsmail'i (A.S.) kurban etmek istemesi ve Hz. İsmail'in buna razı olması, sonunda Allah'a karşı gösterilen büyük sadakatin karşılığı olarak hayvan kurban edilmesinin hâtırasını taşımakta ve mü'minler bu günlerde kurban kesmek suretiyle, bu iki peygamberin Allah'a (C.C.)  karşı verdikleri başarılı imtihanın sevincini yaşamaktadırlar.

Özellikle hacca gidenlerin ifa ettikleri hac ibadeti sırasında bu hatıraları diğerleriyle de takviye ederek Kurban Bayramının sevincini daha büyük bir heyecanla tadarlar.

Dini bayramlarımızda, Allah'a kulluğun ve yaratılışın bir borcu olan namazların ayrı bir yeri vardır. O günde her gün kıldığımız sabah namazından sonra bayram namazını kılarız. Cemaatle kılınan bu namaza, dini hayattaki yaşantısını büyük ölçüde kaybetmiş kimseler dahi gelmemezlik edemezler. Çünkü bayram namazları toplumun manevi hayatında yer etmiş ve gelenek haline gelmiş güzel birer âdet olmuştur.

Namazda rütbesi, mevkii, serveti ne olursa olsun, herkes kudret ve rahmet sahibi olan Allah'a karşı, Onun huzurunda saf bağlayıp, Ona kul olmanın manasını idrak ile kulluk vazifesini yerine getirir. O kudretin büyüklüğünü tekbirlerle haykırır. Rahmetin ihtişamını, üzerinde tecelli eden sayısız nimetlerde görüp ruhunda coşup taşan şükran hissini Elhamdülillah'larla ilan eder. El açıp Rabbine yalvarır.

Bayramın "mehabetli" (heybetli, azametli, saygı ve hürmet uyandıran) sabahında, maziden gelip istikbale ve ebede giden zaman çizgisi içinde kendi yerini düşünür ve o şeridin böyle saadet dolu kesitlerinde duyduğu hazzı ebedileştirmek için Rabbine verdiği kulluk akdini yeniler.

Diğer taraftan bayram namazları, Yaratıcının dergâhında saf saf dizilen mü'minlerin kardeş olduklarını ilan eden en manalı tablolardır.

Evet, kardeş ne kadar günahkâr, ne kadar hatalı olsa da yine kardeştir. Zaten o kardeşlik ruhudur ki, dünyayı on dört asırdır aydınlatan îslâm ruhunu kıyamete kadar nesilden nesile devam ettirecek.

Namazdan sonra herkes sevinç içinde birbiriyle bayramlaşır ve arkasında, bayramın ikinci vazifesini yerine getirmek için kurbanlarını kesmek üzere dağılır.

Kurbanlar Allah (C.C.) rızası için kesilir. Namazla başlayan Allah'a yakınlaşma, kurbanla daha ileri merhalelere erişir. Mü'min, kestiği kurbanın kanıyla birlikte günahlarının da akıp gittiğini, iç dünyasında beliren tadına doyulmaz sevinçle hisseder. Allah (C.C.) uğrunda fedakârlık yapmanın en güzel örneğini, kurbanıyla gösterir. Kurban onun Allah'a teslimiyetinin bir işaretidir. Ayrıca kurban onu ve ailesiyle çocuklarını her türlü bela ve musibetlerden, sıkıntılardan kurtarmaya vesile olur.

Kurbanların kesilmesinden sonra sıra kurban etlerinin taksimine gelir. Öteden beri yapılan taksimatla, etin üçte biri fakirlere, üçte biri komşulara, kalan kısmı da evde çoluk çocuğa ayrılır.

Böylece mü'minler bir taraftan Allah'a karşı kulluk vazifelerini yerine getirirken, diğer taraftan da insanlara karşı mes'uliyetlerini ifa etmiş olurlar. Böylece insanlar arasında sevgi ve kardeşlik hisleri gelişir. Kin ve düşmanlık gibi fertleri birbirinden soğutucu duygular kendiliğinden eriyip gider.

Bu suretle kurban ibadeti, fakirlerin gıda ihtiyacını temin ederken, zengin fakir kaynaşması gibi sosyal dayanışmayı da sağlar.

Bütün İslâm âleminde aynı anda milyonlarca Müslümanın kurban kesmesi ne kadar muhteşem bir manzaradır.

Demek ki, bunca insan Rabbinin tek bir emriyle harekete geçip, Onun kendilerinden istediklerini yerine getirmeye hazırdır. Bu hayal ve düşüncenin insana kazandırdığı manevi kuvvetin derecesini düşünmek kolay değildir.

İşte bütün mü'minler, İlahi rızaya erebilmek için, güçlerinin ve imkânlarının müsaade ettiği nisbette birer kurban satın alarak Allah için keserler.

Diğer taraftan o mü'minler, kurban kesilmesini akıllarına sığdıramayan kimselerin itirazlarına karşı da hikmet dairesinde düşünerek derler ki:

"Dünya'da her gün yüz binlerce hayvan insanların günlük et ihtiyacını karşılamak için kesiliyor. O zaman hayvan sayısında korkunç bir azalma olmuyorsa, Kurban Bayramında neden olsun? Kurban Bayramında kesilen kurbanların sayısı, diğer zamanlarda -aynı dönem içinde- kesilenlerin sayısından hiç de fazla değildir. Çünkü bayrama yakın günlerde kasaplar normal kesimlerini çok azaltırlar."

Kurban Bayramı'nda kurban eti dağıtımının yanı sıra, sadaka ve hediyelerin de büyük yeri vardır. Nitekim Peygamber Efendimiz Aleyhissalâtü Vesselam bayram namazı sonralarında cemaati sadaka vermeye teşvik etmişlerdir. Bilhassa kadınlara bu hususta ısrarlı teşviklerde bulunmuşlar ve bayramda en çok sevdikleri zinetlerinden verecekleri sadakaların, günahlarının affına vesile olacağına işaret etmişlerdir. (1)

Bayram günlerinde yiyip içmek ve ikramda bulunmak dinimizin mü'minlere tavsiye ettiği güzel vazifeler arasındadır. Hatta bayram günlerinde oruç tutmak bile haram kılınmıştır.

Peygamber Efendimiz Aleyhissalâtü Vesselam bir Hadis-i Şeriflerinde Kurban Bayramı hakkında "Teşrik günleri yemek içmek günleridir." (2) buyurmuşlardır.

Bu bakımdan namaz sonralarında getirilen teşrik tekbirleri sebebiyle "teşrik günleri" olarak adlandırılan bayram günlerinde yemek, içmek, neşelenmek, sevincini açıkça göstermek ve etrafındakilere, bilhassa çocuklara maddi-manevi ikramlarda bulunmak sünnettir.

Bayramlar neşe ve sevinç günleri olduğu için, içinde günah bulunmayan meşru oyun ve eğlencelere de izin verilmiştir. (3) 

Çünkü bunlar coşkunluğun ve ruh sevincinin işaretidir. Bu heyecan ve hazzın açığa vurulmasıdır.

Ancak bu sevinç gösterilerinin ve oyunların gaflet haline gelecek kadar taşkınlaşmaması lazımdır. Bayramlarda Allah'ın zikrine ve şükrüne ağırlık verilmesi bundandır.

Böylece bayram sevinci insanda ve hayatında tecelli eden nimetlere duyulan bir şükre dönüşür ve bu suretle nimetler devam edip ziyadeleşir. Çünkü "Şükür nimeti ziyadeleştirir, gafleti kaçırır." (4)

Halbuki gaflet dairesinde yaşanan sevinçler, geçicidir. O coşkunluk anı geçtikten sonra geride, o lezzeti kaybetmenin eleminden başka bir şey kalmaz. Bu itibarla, o lezzeti ve nimetleri ikram eden Allah'a şükredilmelidir ki, nimetlerin tükenmeyen kaynağına erişilsin ve böylece mü'min İlahi rahmetin daimi iltifatlarına mazhar olsun.

Bayram günlerinde uyulmasında büyük faydalar bulunan âdâblardan birkaçı:

Bayram sabahında erken kalkmak, gusletmek, misvak veya fırça ile dişleri temizlemek, güzel kokular sürünmek, temiz ve güzel giyinmek, olabildiğince sevinçli olmak, mü'minlere güleryüz göstermek, sadaka ve hediyeler vermek, bayram gecesini ihya etmek, evden namaz için çıkarken hiç bir şey yememek ve iftarı (bu sabahki ilk yemeği), kesilecek kurbanın etiyle yapmak, sokakta açıktan tekbir almak, eve dönerken camiye giderken kullandığı yoldan başka bir yolu tercih etmek, mü'minlerle bayramlaşmak ve musafaha etmek, aile fertlerini ve bilhassa çocukları hediyelerle sevindirmek, bayramın en güzel âdâbları arasındadır.

Bayramın dördüncü günü ikindisine kadar bütün farz namazların sonunda teşrik tekbirleri getirmek de vacibdir.

Dipnotlar:

(1) Müslim. Salatü'l-İydeyn:9.

(2) a.g.e., Sıyam:144.

(3) a.g.e., Salatü'l-İydeyn: 4.

(4) İbrahim Suresi, 7; Lem'alar, s. 260.

(Y.Kaynak: https://sorularlaislamiyet.com/blog/kurban-bayrami)

11.08.2019

DİYANET İŞLERİ BAŞKANI PROF. DR. ALİ ERBAŞ'IN ARAFAT'TA YAPTIĞI 'VAKFE DUASI' SIRASINDA "ÂMİN" SESLERİ YERİ GÖĞÜ İNLETTİ!

MEKKE - Diyanet İşleri Başkanı Prof. Dr. Ali Erbaş, 11 Ağustos Pazar günü kutlayacağımız Mübârek Kurban Bayramı ve Hacı adaylarının çıktığı ve Allah-u Teâlâ (C.C.) tarafından duaların red edilmediği mekân olan Arafat dağında Arefe günü (10 Ağustos 2019) (Hicri 9 Zilhicce 1440) Cumartesi günü akşamı Arafat'ta "Vakfe Duası" yaptı.

DİYANET İŞLERİ BAŞKANI PROF. DR. ALİ ERBAŞ'IN ARAFAT'TA YAPTIĞI 'VAKFE DUASI':

آمـــين!

  سبحان ربي العلي الأعلى الوهاب.

بِسْمِ اللهِ الرَّحْمٰـنِ الرَّح۪يمِ.

الحمد للهِ رب العالمين. والصلاة والسلام على رسولنا محمد وعلى اله وصحبه أجمعين.

رَبَّنَا تَقَبَّلْ مِنَّا إِنَّكَ أَنْتَ السَّميعُ الْعَليمُ. وَتُبْ عَلَيْنَا يَا مَوْلٰــنَآ إِنَّكَ أَنْتَ التَّــوَّابُ الرَّحيمُ.

وَاهْدِنَا وَوَفِّقْـنَآ إِلَى الْحَقِّ وَإِلٰى طَر۪يقٍ مُسْتَـق۪يمٍ. بِـبَـرَكَـةِ الْقُرْأٰنِ الْعَظ۪يمِ.

وَبِحُرْمَـةِ مَنْ أَرْسَلْـتَـهُ رَحْمَةً لِلْعَالَمينَ. وَاعْفُ عَـنَّا يَا كَريمُ. وَاعْفُ عَـنَّا يَا رَحيمُ.

وَاغْفِرْ لَـنَا ذُنُـوبَـنَا بِفَضْلِكَ وَجُودِكَ وَكَرَمِكَ يَآأَكْرَمَ الْاَكْرَمينَ و يا أرحم الراحمين.

اَللَّهُمَّ اهْدِنِيا فِيمَنْ هَدَيْتَ، وَعَافِنِا فِيمَنْ عَافَيْتَ، وَتَوَلّنَا فِيمَنْ تَوَلَّيْتَ، وَبَارِكْ لنا فِيمَا أَعْطَيْتَ، وَقِنا شَرَّمَا قْضَيْتَ.

فَاِنَّكَ تَقْضِي وَﻻ يُقْضَى عَلَيكَ، وَاِنَّهُ لا يَذِلُّ مَنْ وَالَيْتَ، وَﻻ يَعِزُّ مَنْ عَادَيْتَ، تَبَارَكْتَ رَبَّنَا وَتَعَالَيْتَ،

اللَّهُمَّ أَلَّفْ بَيْنَ قُلُوبِنَا، وَأَصْلِحْ ذَاتَ بَيْنِنَا، وَاهْدِنَا سُبُلَ السَّلامِ، وَنَجِّنَا مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ، وَجَنِّبْنَا الْفَوَاحِشَ مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَمَا بَطَنَ، وَبَارِكْ لَنَا فِي أَسْمَاعِنَا وَأَبْصَارِنَا وَقُلُوبِنَا وَأَزْوَاجِنَا وَذُرِّيَّاتِنَا، وَتُبْ عَلَيْنَا إِنَّكَ أَنْتَ التَّوَّابُ الرَّحِيمُ.

اللَّهُمَّ افْتَحْ لَنَا أَبْوَابَ رَحْمَتِكَ وَسَهِّلْ لَنَا أَبْوَابَ رِزْقِكَ.

رَبِّ اشْرَحْ لِي صَدْرِي وَيَسِّرْ لِي أَمْرِي وَاحْلُلْ عُقْدَةً مِّن لِّسَانِي يَفْقَهُوا قَوْلِي.

وسلام على المرسلين والحمد لله رب العالمين.

لبيك اللهم لبيك. لبيك لا شريك لك لبيك. إن الحمد والنعمة لك والملك. لاشريك لك.

"Buyur Allah'ım buyur! Emrine amadeyiz buyur! Senin hiç bir ortağın yoktur. Emrine amadeyiz buyur! Hamd yalnızca sanadır. Nimet de senin, mülk de senindir. Senin hiç bir ortağın yoktur" Bizi tevhit ve vahdetten ayırma ya Rabbi!

Ey sonsuz kudretiyle bizleri, kâinatı ve bütün mevcudatı yaratan Rabbimiz!

Mülkün sahibi sensin. Dilediğinden alır, dilediğine verirsin. Sen yaratansın ve her şeye gücü yetensin. Bize sayısız nimetlerle ihsanda bulundun. Sana sonsuz şükürler olsun ya Rabbi!

Ey Kâbe'nin Rabbi olan Allah'ım!

Yıllarca hasretini çektiğimiz bu buluşmayı bugün bize nasip ettin. Bizleri bu mukaddes Arafat meydanında yüce huzuruna kabul ettin. Mukaddes evinde misafir ettin. Sana sonsuz Hamd-ü Senâ'lar olsun ya Rabbi!

Sultanımız Sensin, Maksudumuz Sensin, mahbubumuz Sensin. Mabudumuz Sensin, Kalbimizden itaati ve muhabbetini eksik eyleme Allah'ım!

Sana iman ettik, kitabını tasdik ettik, ahdimize sadakat gösterdik, Resulünün sünnetine tabi olduk. Davetini duyduk, emrine uyduk. Yola revan olduk. Sadece affına ve rızana talibiz, lütuf ve kereminle bizlere ikram eyle Ya Rabbi!

Âlemlere rahmet, Fahr-i Kâinat Hz. Muhammed Mustafa (S.A.V.) Efendimize sonsuz salât ve selam ediyoruz. Muazzez ruhlarını selâmımızdan ve muhabbetimizden haberdar eyle Allah'ım!

Habib-i edibini şahit, müjdeleyici ve uyarıcı olarak gönderdin. Güzel ahlakıyla bütün insanlığa önder ve rehber kıldın. Sevdin de habibini, kâinata sevdirdin, Makam-ı İbrahim'den Makam-ı Mahmud'a erdirdin. Bizleri de ona layık ümmet eyle Allah'ım!

Burada, onun yurdunda bizi topladığın gibi mahşer gününde de sancağı altında toplanmayı bizlere nasip eyle! Dünyada kutlu yolundan ayırma, cennette ona komşu eyle Allah'ım!

Onun Ehl-i Beyt'ine, güzide ashabına ve ahlakını hayat düsturu edinen bütün müminlere selam gönderiyoruz. Sen haberdar eyle Allah'ım!

Bu mübarek şehirde bizlere eşsiz hatıralar bırakan Hz. Âdem'e (A.S.) ve Hz. Havva'ya, Hz. İbrahim'e (A.S.), Hz. İsmail'e (A.S.) ve Hacer annemize; tevhidin, merhametin, adaletin, haccın temsil ettiği değerlerin en güzel mücadelesini veren bütün peygamberlere sayısız salât ve selam ediyoruz. Haberdar eyle, bizleri onların kutlu yolundan ayırma Allah'ım!

Ey kalplerimizin sahibi olan Rabbimiz!

Habibin Muhammed Mustafa'nın (S.A.V.) dünyayı teşrif ettiği, vahyin kalbi Mekke'deyiz. Hz. Âdem'in (A.S.) yakarışlarının arşa çıktığı Arafat'tayız. Bu mübarek topraklardan sana halimizi arz ediyoruz. Bizlere merhametinle muamele eyle Allah'ım!

Emrine icabet ettik, davetinle şereflendik, Senden gayrısını terk ettik, Sana yöneldik, irademizi muradınla birleştir Allah'ım!

Bizleri en güzel şekilde yarattın. Vahyinle hakikati gösterdin. Peygamber göndermekle en büyük lütufta bulundun. Bizleri sırat-ı müstakimden ayırma. Hidayet üzere daim eyle Allah'ım!

Sadece sana kulluk ediyor, yalnız senden yardım istiyoruz. Senden başkasına el açmaktan, senden başkasına boyun eğmekten bizleri muhafaza buyur Allah'ım!

Ya Rabbi biz aciz kullarız. Nefsimize uyduk, Emirlerini ihmal ettik, Şimdi bin türlü pişmanlıkla kapına geldik. Lütfettin, kerem ettin, huzuruna kabul buyurdun. Umutla geldik, sevinçle geldik, umutlarımızı boşa çıkarma Allah'ım!

Günahlarımız belimizi büktü, hatalarımız kalbimizi yordu, Şimdi mahzun gönüllerle ellerimizi açtık, Senden başka sığınağımız yoktur. Eğer bizleri bağışlamazsan sonumuz hüsrandır. İnayetine sığındık kapına geldik, hidayetine sığındık lütfuna geldik, kulluk edemedik affına geldik, bizleri affeyle Allah'ım!

Azabından affına, gazabından rahmetine sığınıyoruz, bizleri yalnız ve yardımsız, çaresiz ve Sensiz bırakma Allah'ım!

Allah'ım! İnsanlığın atası Hz. Âdem'in (A.S.) tövbesinin kabulüne vesile olan yakarışıyla sana yalvarıyoruz:

رَبَّنَا ظَلَمْنَا أَنْفُسَنَا وَإِنْ لَمْ تَغْفِرْ لَنَا وَتَرْحَمْنَا لَنَكُونَنَّ مِنَ الْخَاسِر۪ينَ.

"Rabbimiz! Biz nefsimize zulmettik. Eğer bizi bağışlamaz ve bize acımazsan mutlaka kaybedenlerden oluruz"

Günahlarımızı itiraf ediyoruz, gözyaşlarımızı tövbelerimize şahit tutuyoruz. Açılan ellerimizi, sana yönelen gönüllerimizi huzurundan boş çevirme Allah'ım!

Nedamet ateşiyle yanan biz kullarını Cehennem ateşinde yakma ya Rabbi!

Hatalarımızdan Sana iltica ediyoruz. Bildiğimiz bilmediğimiz, gizli açık, büyük küçük bütün kusurlarımızdan derin bir pişmanlık duyuyoruz. Affına güvenerek sana sığınıyoruz. Günahlarımızı taşımaya takatimiz kalmadı. Rahmetini umarak mağfiret diliyoruz. Sen bizim Rabbimizsin, bizi bizden daha iyi bilensin. Pişmanlıklarımızı ve tövbelerimizi kabul eyle Allah'ım!

Sen, affedicisin, affetmeyi seversin. Affeyle bizi Allah'ım!

Bir daha günahlara dönmemeye azmediyoruz; azmimizi artır. Şeytana ve nefsimize karşı bize irade ve güç ver. Göz açıp kapayıncaya kadar bile bizi nefsimizle baş başa bırakma Allah'ım!

Hâlimizi düzeltmeye, bundan sonra iyiliğe davet edip iyilerle beraber olmaya, kötülükten uzak durmaya hulusi kalp ile söz veriyoruz. Sözümüzü tutmaya muvaffak eyle Allah'ım!

Son nefesimize kadar Senin Kitabından, Rasûlünün yolundan, iman, ibadet ve istikametten ayrılmamaya karar verdik. Bizi kararında sebat edenlerden eyle Allah'ım!

Ey kullarını affetmek için vesileler yaratan Rabbimiz!

Bizleri Kâbe'ne davet ettin. Evinde misafirin olmaya layık gördün. Niyetlerimizi, tövbelerimizi, haccımızı, umremizi, ibadet ve taatlerimizi noksanlarıyla beraber kabul eyle Allah'ım!

Sana verdiğimiz iman ve kulluk ahdini tazelemeye geldik. Dünyevî her şeyden sıyrılarak ölümün beyaz giysisi ihramlara büründük. Ölmeden önce ölümü hissettik. Sevdiğimiz her şeyi ve herkesi arkamızda bıraktık. Evimizden, yurdumuzdan çıktığımız andan itibaren "lebbeyk" nidalarıyla Sana iltica ettik.

Şimdi Arafat’ta Vakfe’de bir kez daha hep birlikte;

"Lebbeyk Allahümme lebbeyk. Lebbeyke lâ şerîke leke lebbeyk. İnne'l-hamde ve'n-ni'mete leke ve’l-mülk. Lâ şerîke lek" diyoruz. Senin sonsuz rahmet ve merhametine sığınıyoruz. Telbiyelerimizi karşılıksız bırakma Allah'ım!

Ey Âlemleri sonsuz merhametiyle kuşatan Yüce Rabbimiz!

Resûl-i Ekrem Efendimiz; "Hac Arafat'tır"

"En hayırlı dua, Arefe günü yapılan duadır" buyuruyor.

İşte bu gün burada, Peygamberimizin yüz bini aşkın Müslümana veda hutbesini irad ettiği Arafat'tayız. Onun ümmeti olarak bizler de Senin huzurundayız. Bizi de affetmen için niyazdayız. Niyazlarımıza icabet eyle Ya Rabbi!

Dünyanın her yerinden milyonlarca Müslüman kardeşimizle aynı iman, aynı ikrar, aynı niyet ve aynı ümit ile bu meydandayız. Peygamberimiz ve ashabı gibi, bizleri de birbirimize dost eyle Allah'ım.

Divanına durduk, sana yalvarıyoruz. Bizi buradan nasipsiz döndürme, dualarımızı kabul buyur Allah'ım! Vakfemizi kabul eyle, bizleri Arafat'ın feyziyle bereketlendir, zihnimizi ve gönlümüzü hakikate aç Allah'ım!

Kadınımızla, erkeğimizle, gencimizle, yaşlımızla, günahsız yavrularımız, beli bükülmüş ihtiyarlarımızla hep beraber huzurundayız. Bütün mazlumların, gariplerin, kimsesizlerin dualarıyla yalvarıyoruz, senden imdad bekleyenleri mahzun eyleme Allah'ım!

Ey Rabbimiz!

Bizlere Kur'an-ı Kerim'i gönderdin. Varlığından, birliğinden haberdar ettin. Bizleri Kur’an’ın yolundan, rehberliğinden, hidayetinden, aydınlığından ayırma. Kalbimizi onun nuruyla tenvir eyle Allah'ım!

Ey engin rahmetiyle kullarına ümit veren Rabbimiz!

Yüce Kitabında;

قُلْ يَا عِبَادِيَ الَّذ۪ينَ اَسْرَفُوا عَلٰٓى اَنْفُسِهِمْ لَا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اللّٰهِۜ

"Ey nefislerinin esiri olmuş kullarım! Ey işlediği günahlarla kendilerine yazık eden kullarım! Allah'ın rahmetinden ümidinizi kesmeyin", buyuruyorsun. Bu müjdene sığınarak Sana yalvarıyoruz. Bizlere rahmetinle muamele eyle, ümitlerimizi boşa çıkarma Allah'ım!

Bizleri ahsen-i takvim ile yarattın. Eşref-i mahlûkat kıldın. Akıl ve vicdanla donattın. İman edip Sana kulluk etmekle, yeryüzünü imar ve ıslah etmekle sorumlu tuttun. Bizleri yaratılış amacını bilenlerden, hak yolda müstakim olanlardan eyle! Fesat çıkaran, yeryüzünde düzeni bozan, insanlığın huzurunu kaçıranlardan eyleme! Son nefesimize kadar kulluk bilinci ve iman şuuru ile yaşamayı bizlere nasip eyle Allah'ım!

Ey şanı yüce olan Rabbimiz!

Kalbimize Beytullah sevgisini koydun. Aşkınla yollara düştük. Başı açık, yalın ayak, boynu bükük Arafat’ta vakfeye durduk. Kıyamette, Mahkeme-i Kübra'da bekler gibi huzurundayız. Lütfuna, ihsanına, affına, inayetine sığınarak bu meydanda toplandık. Huzurundan boş çevirme Allah'ım!

Bu rahmet meydanından sana yalvarıyoruz;

Bağışla bizi, iki cihanda huzur bulalım Allah'ım!

Rahmetini göster bize, iki cihanda aziz olalım Allah'ım!

İstikamet ver bize, yolumuzu şaşırmayalım Allah'ım!

Acı bize, mahşerde mahcup olmayalım Allah'ım!

Ey hac gibi yüce bir davetle bizleri misafirliğine kabul eden Rabbi'miz!

"Bismillahi Allahü ekber" diyerek Hacer-i Esved'e ve Kâbe'ye selam verdik.

Selam ve selamet için kalkan ellerimizi zulüm ve kötülükten uzak eyle Allah'ım!

Kâbe'ni gören gözlerimiz bir daha harama bakmasın Allah'ım!

Kâbe'yi tavaf eden, sa'y için koşturan ayaklarımız günaha yürümesin Allah'ım!

Seni zikreden dillerimiz yalana, iftiraya, gıybete, dedikoduya dönmesin Allah'ım!

Bizleri hayatımız boyunca ihlastan, iyilikten ve doğruluktan ayırma; Bizleri salih ve sadıklarla beraber eyle Allah'ım!

Mikat'ta ihram ile dünya ve dünyalıklardan sıyrıldık.

Tavaf ile varlık âleminin merkezinde ibadete daldık, Kalbimizi kıblene bağladık. Yönümüzü kıblegâhından ayırma Allah'ım!

Tevhit aşkıyla Sana gönülden bağlandık, Sana teslim olduk. Senin rızanı hayatımızın merkezine koyarak her tavafta, Senin yolunda yürümeye söz verdik. Kalplerimizi iman, samimiyet ve güzel ahlak ile tezyin eyle, bizleri ahdinde sebat gösterenlerden eyle Allah'ım!

Sa'y ile hakikate koştuk, çaresizliği ve ümitsizliği iman ile aştık. Hâcer validemiz gibi yüreklerimizi Sana açtık. İsmaillerimizi, yavrularımızı, sevdiklerimizi rahmet ve kudretine teslim ettik. Sa'yü gayretimizi boşa çıkarma Allah'ım!

Ey sonsuz rahmet ve merhamet sahibi Rabbimiz!

Resûl-i Ekrem Efendimiz (S.A.V.) işte bu meydanda on dört asır evvel irad ettiği veda hutbesinde;

"Ey insanlar biliniz ki, Rabbiniz birdir, babanız da birdir. Hepiniz Âdem'in (A.S.) çocuklarısınız. O ise topraktandır. Arab'ın Arap olmayana, Arap olmayanın Arab'a; beyazın siyaha, siyahın da beyaza bir üstünlüğü yoktur. Üstünlük ancak takva iledir!" buyurdu.

İnsanlığın ırkçılık illetiyle yeniden cahiliye asabiyetine kapıldığı bir çağda, her türlü ırkçılığa ve tefrikaya götüren anlayışlardan uzak durarak kalbimizde, aramızda ve bütün yeryüzünde takvayı ölçü edinmeyi bizlere nasip eyle Allah'ım!

Bizleri kibirden, riyadan, üstünlük kuruntusundan kurtar; tevazu ve takva elbisesine büründür Allah'ım!

Peygamberimiz; "Kimin üzerinde bir emanet varsa onu sahibine versin" buyurmuştu. Üzerimizde nice emanetler var. Biz hak duyarlılığını yitirdik. Kul hakkını gözetemedik. Maddi ve manevi bütün emanetleri hakkıyla yerine teslim etmeyi bize nasip eyle Allah'ım! Bizleri Muhammedü'l-Emin olan Peygamberimize layık ümmet eyle ya Rabbi!

Emanete riayet edenlerden, ahde vefa gösterenlerden, sözüne sadık kalanlardan eyle. Huzuruna, kul hakkından arınmış olarak çıkabilenlerden eyle. Bizleri borç yükü altında ezilmekten kurtar Allah'ım!

Peygamberimiz bu meydanda; "Canlarınız, mallarınız, ırzlarınız mukaddestir, saygındır, her türlü saldırıdan korunmuştur" buyurmuştu. Malımıza, canımıza, onurumuza, kardeşlerimize ve kardeşliğimize kastedenlere fırsat verme Allah'ım!

Resul-i Ekrem Efendimiz (S.A.V.), bu meydanda, cahiliye devrinin kan davalarını ayaklarının altına aldığını insanlığa ilan etmişti. Haksız yere kan dökenlere, intikam peşinde koşanlara, kan davası güdenlere fırsat verme Allah'ım!

Peygamberimiz bereketi, emeği ve hakkı yok eden faiz belasını kaldırdığını ve faizin her çeşidini ayaklarının altına aldığını buradan ilan etmişti. Her türlü sömürüden, sömürü aracı olan faiz belasından bizleri, milletimizi ve bütün insanlığı faiz belasından kurtar Allah'ım!

Yine Peygamber Efendimiz burada, "Ey İnsanlar! Kadınlar konusunda Allah'tan korkun. Çünkü siz onları Allah'ın emaneti olarak aldınız ve Allah'ın adını anarak nikah kıyıp onları kendinize helal kıldınız" buyurmuştu. Bizi eşlerine iyi davrananlardan, emanetlerine gözü gibi bakıp onları koruyanlardan eyle Allah'ım!

Ey yüceler yücesi Rabbimiz!

Bu mübarek şehirde bin dört yüz yıl önce Allah’ın Resulü ve güzide ashabı, İslam yolunda, hak-hakikat uğrunda nice çileler çektiler, nice zorluklar yaşadılar.

Sabrettiler, mücadele ettiler, hicret ettiler ama asla davalarından vazgeçmediler. Bizlere de tevhit ve vahdet yolunda aynı inanç, aynı azim ve sabırla yürümeyi nasip eyle Allah'ım!

Bizleri, Hz. Ebubekir (R.A.) gibi sadakat, Hz. Ömer (R.A.) gibi adalet, Hz. Osman (R.A.) gibi hayâ ve iffet, Hz. Ali (R.A.) gibi ilim ve cesaret sahibi olanlardan eyle Allah'ım!

Hz. Hatice (R.A.), Hz. Âişe (R.A.), Hz. Fatıma (R.A.) ve diğer bütün annelerimiz gibi asaleti, iffeti, sadakati, ilmi ve fedakârlığı kuşananlardan eyle Allah'ım!

Ey bizlere nasıl dua edeceğimizi öğreten Rabbimiz!

Bize öğrettiğin ayetlerinle sana yalvarıyoruz;

 رَبَّنَا فَاغْفِرْ لَنَا ذُنُوبَنَا وَكَفِّرْ عَنَّا سَيِّـَٔاتِنَا وَتَوَفَّـنَا مَعَ الْاَبْرَارِۚ

"Rabbimiz! Günahlarımızı bağışla. Kötülüklerimizi ört. Canımızı iyilerle beraber al"

رَبَّنَا وَاٰتِنَا مَا وَعَدْتَنَا عَلٰى رُسُلِكَ وَلَا تُخْزِنَا يَوْمَ الْقِيٰمَةِۜ

"Rabbimiz! Peygamberlerin aracılığı ile bize vadettiklerini lütfeyle. Kıyamet günü bizi rezil etme"

رَبَّنَا لَا تُؤَاخِذْنَٓا اِنْ نَس۪ينَٓا اَوْ اَخْطَأْنَاۚ

“Rabbimiz, eğer unutur ya da yanılırsak bizi sorumlu tutma!”

رَبَّنَا وَلا تَحْمِلْ عَلَيْنَٓا اِصْرًا كَمَا حَمَلْتَهُ عَلَى الَّذ۪ينَ مِنْ قَبْلِنَا

"Rabbimiz! Bize, bizden öncekilere yüklediğin gibi ağır yükler yükleme!"

 رَبَّنَا وَلا تُحَمِّلْنَا مَا لا طَاقَةَ لَنَا بِه۪

"Rabbimiz! Bize taşıyamayacağımız şeyleri de yükleme!"

وَاعْفُ عَنَّا وَاغْفِرْ لَنَا وَارْحَمْنَا اَنْتَ مَوْلٰينَا فَانْصُرْنَا عَلَى الْقَوْمِ الْكَافِر۪ين

"Bizi affet, bizi bağışla, bize acı! Sen bizim Mevlâ'mızsın. Kâfirler topluluğuna karşı bize yardım eyle Allah'ım!"

Sana Resul-i ekrem efendimizin duasıyla yalvarıyoruz:

اَللّٰهُمَّ حَبِّبْ إِلَيْنَا الْإ۪يمَانَ وَزَيِّنْهُ ف۪ي قُلُوبِنَا، وَكَرِّهْ إِلَيْنَا الْكُفْرَ وَالْفُسُوقَ وَالْعِصْيَانَ، وَاجْعَلْنَا مِنَ الرَّاشِد۪ينَ.

"Allah'ım, bize imanı sevdir ve kalbimizde güzelleştir. Küfrü, günahı ve isyanı bize çirkin göster. Bizi doğru yolda olanlardan eyle"

اَللّٰهُمَّ إِنّا نعُوذُ بِكَ مِنْ عِلْمٍ لَا يَنْفَعُ وَمِنْ قَلْبٍ لَا يَخْشَعُ وَمِنْ نَفْسٍ لَا تَشْبَعُ وَمِنْ دُعَاءٍ لَا يُسْتَجَابُ.

"Allah'ım, faydasız ilimden, korkmayan kalpten, doymayan nefisten ve kabul olunmayan duadan sana sığınıyoruz."

Her türlü hıyanetten, küfürden, şirkten, ikiyüzlülükten, münafıklıktan, İslam’ın emir ve yasaklarına karşı gelmekten ve kötü ahlaktan bizleri ve nesillerimizi muhafaza eyle Allah'ım!

Kalbimizi nifaktan, amelimizi riyadan, sözümüzü yalandan, gözümüzü haramdan muhafaza eyle Allah'ım!

Helal ile yetinerek haramdan sakınmayı, meşru dairede kalarak günahtan uzak durmayı, Senin her an bizi gördüğünün, işittiğinin ve hesaba çekeceğinin şuurunda olmayı bizlere nasip eyle Allah'ım!

Bizleri zulmetmekten de zulme uğramaktan da muhafaza eyle. Zalimin karşısında, mazlumun yanında olanlardan, iyiliği emredip kötülüğü engelleyenlerden, hakkın tarafını tutanlardan, adalete, merhamete çağıranlardan eyle Allah'ım!

Ey sonsuz rahmet ve merhamet sahibi Rabbimiz!

Senden ailemiz, evlatlarımız, yakınlarımız ve dostlarımız için hayırlar murad ediyoruz.

رَبَّنَا هَبْ لَنَا مِنْ أَزْوَاجِنَا وَذُرِّيَّاتِنَا قُرَّةَ أَعْيُنٍ وَاجْعَلْنَا لِلْمُتَّق۪ينَ إِمَامًا.

"Rabbimiz! Eşlerimizi ve çocuklarımızı bize göz aydınlığı kıl ve bizi muttakilere önder eyle."

Annemizi, babamızı, eşimizi, çocuklarımızı, akrabalarımızı, komşularımızı, dostlarımızı ve bütün müminleri affeyle. Rahmetini onların üzerinden eksik eyleme Allah'ım!

Evlerimizi, ailemizle huzuru yaşadığımız rahmet, sekinet ve meveddet mekânları eyle Allah'ım!

Fedakâr eşlerimizi cennetinle müşerref eyle Allah'ım!

Aramızdaki ülfet, muhabbet, merhamet bağlarını güçlendir; nefret, ihanet ve şiddetten ailemizi uzak eyle Allah’ım! Bizleri hayırlı mümin olup eşlerine hayırlı davrananlardan eyle ya Rabbi!

Evlenecek kardeşlerimize kendileriyle huzur bulacakları sâlih ve sâliha eşler nasip eyle Allah'ım!

Çocuklarımızı bize, milletimize ve insanlığa hayırlı evlatlar eyle ya Rabbi!

İslam'a ve Kur'an'a hadim eyle ya Rabbi!

Bizleri ve nesillerimizi namaz kılanlardan eyle. Helali bilip, helal şuuruyla yaşayanlardan, haramı bilip haramdan kaçınanlardan eyle ya Rabbi!

Onları her türlü kaza ve belalardan, zararlı alışkanlıklardan, bağımlılıktan, kötü çevrelerden, batıl akımlardan, maddi-manevi dert ve kötülüklerden muhafaza eyle ya Rabbi!

Çocuklarımıza, gençlerimize zihin açıklığı ver, derslerinde ve çalışmalarında başarılar ihsan eyle Allah'ım. İzzet ve ikbal bahş eyle. Bahtlarını açık eyle. Onları hayırlı işler yapmaya, Habibin Muhammed Mustafa'nın (S.A.V.) yolundan gitmeye muvaffak eyle Allah'ım!

Çocuklarımızın mürüvvetini göster, acılarını yaşatma, yüzlerini güldür, korktuklarından emin, umduklarına nail eyle Allah'ım!

Çocuk hasretiyle yanıp tutuşan kullarına hayırlı evlatlar nasip eyle Allah'ım!

Vahyin diyarı, Peygamber şehri olan bu kutsal beldelere, harameyni'ş-şerîfeyne geçmişten bu yana hizmet edenleri, hacılarımızın hac ibadetini en güzel şekilde yapması için çalışan kardeşlerimizi bahtiyar eyle Allah'ım!

Yâ Rabbe'l-âlemîn!

Asırlardır Yüce dinimiz İslam'ın yolunda insanlığa hizmet eden; çaresizlerin umudu, mazlumların sığınağı, kimsesizlerin hamisi olan aziz milletimizi ilelebet payidar eyle Allah'ım!

İslam'ın izzetine uygun davranmayı, her türlü kötülüğün, haksızlık ve zulmün karşısında durmayı, bütün mazlumların, muhacirlerin, gariplerin, yetim ve kimsesizlerin hep yanında olmayı bizlere nasip eyle. Bu uğurda bize güç ver. Bizi bu bilinçten ayırma Allah'ım!

Milletimizin bekasını sarsacak, huzur ve kardeşliğimizi bozacak her türlü dâhili ve harici düşmanlardan memleketimizi halâs ve emin eyle Allah'ım!

Her türlü fitne ve fesada, hile ve tuzağa karşı bizlere feraset ve basiret ihsan eyle Allah'ım!

Çeşitli bahanelerle ülkemizi zayıf düşürmeye çalışanlara, istiklal ve istikbalimize kastedenlere, varlığımıza ve vatanımıza göz dikenlere fırsat verme! Zalimlerin, hainlerin, kâfirlerin kurdukları tuzakları kendi başlarına ma’kus eyle Allah'ım!

Birlik ve beraberliğimizi, huzur ve kardeşliğimizi daim ve bâkî eyle. Bölünüp parçalanmaktan, dağılıp bozulmaktan, ayrılığa düşüp güçsüz kalmaktan bizleri muhafaza eyle Allah'ım!

İnancı, vatanı, namus ve mukaddesatı için mücadele edenleri muvaffak ve muzaffer eyle Allah'ım!

Bizleri güçlü eyle, izzetimiz, şerefimiz, onurumuz, harîm-i ismetimiz çiğnenmesin Allah'ım!

İnayet eyle bizlere, ilelebet mabetlerimizin göğsüne namahrem eli değmesin Allah'ım!

Yardımını esirgeme bizden, adını cihana ilan eden ezanlarımız susmasın Allah'ım!

Din ve mukaddesat uğrunda en aziz varlıklarını feda eden, Bedir’den Malazgirt’e, Çanakkale’den İstiklal Harbi’ne, 15 Temmuz'dan bu güne bütün şehitlerimize rahmet eyle Allah'ım!

Gazilerimizden vefat edenlere rahmet, hayatta olanlara sağlıklı ve hayırlı bir ömür nasip eyle Allah'ım!

Kahraman ordumuzu, askerimizi, polisimizi, bütün güvenlik güçlerimizi, karada, havada, denizde her veçhile mansur ve muzaffer eyle Allah'ım!

Ülkemizi ve bütün İslam beldelerini her türlü semavi ve arazi afetlerden muhafaza eyle. Topraklarımızı verimli, ürünlerimizi bereketli eyle Allah’ım!

Ülkemizin refah ve huzuru, insanlığın barış ve selameti için çalışan devlet adamlarımıza yardım eyle, onları her türlü tehlike ve tuzaklardan muhafaza eyle Allah'ım!

Ey hainlerin tuzaklarını bozan Yüce Rabbimiz!

Sûret-i Hak'tan görünüp dinimizi istismar ederek aramıza fitne ve fesat tohumları ekmeye çalışanlara, devletimize ve milletimize ihanet edenlere fırsat verme Allah'ım!

Senin adınla insanları aldatanların, inancı ve samimiyeti istismar edenlerin şerlerinden bizleri, neslimizi ve ülkemizi muhafaza eyle Allah'ım!

Yâ Rab!

İslam beldelerinde acı ve gözyaşı bir türlü sona ermiyor. Annelerin feryadı, yetim kalan çocukların âhı hiç dinmiyor. Gözü dönmüş zalimler İslam diyarlarında kötülük üzerine kötülük yapıyor. Allah’a iman etmekten başka hiçbir suçu olmayan masumlar, evinden, yurdundan, yavrularından, canından ediliyor.

Tüm bunlar yaşanırken biz zulme engel olamadık. Zalimleri durduramadık. Acziyetimizi ve mahcubiyetimizi Sana arz ediyoruz. Ellerimizi açtık; Senden af ve meded diliyoruz.

Mazlumlara imdâd eyle Allah'ım!

Mazlumlara imdâd eyle Allah'ım!

Mazlumlara imdâd eyle Allah'ım!

Kudüs'te, Filistin'de, Yemen'de, Keşmir'de, Arakan'da, Doğu Türkistan'da, Halep'te, Şam'da, Gazze'de ve daha birçok mazlum diyarlarda garip kullarının sahibi Sensin, yetim kullarının sahibi Sensin, mahzun kullarının sahibi Sensin, onların yüreklerindeki acıya ortak olarak sana yalvarıyoruz.

Masum ve mazlumların ahını zalimde bırakma Allah'ım!

Zalimin zulmünün nihayet bulduğu günleri bize göster Allah'ım!

Bize merhamet et, bitsin acılarımız Allah'ım!

Yardımını lütfet, dinsin gözyaşlarımız Allah'ım!

Arafat'ta açılan eller hürmetine, aşkından tutuşan gönüller hürmetine, samimiyetle yalvaran diller hürmetine, âlemlere rahmet olarak gönderdiğin habîb-i edîbin hürmetine, varlığının, birliğinin, kudretinin nişanesi Ka’be-i Muazzama hürmetine, ülkemizi ve âlem-i İslâm’ı çepeçevre saran kötülükleri def eyle Allah'ım!

رَبَّنَا أَفْرِغْ عَلَيْنَا صَبْرًا وَثَبِّتْ أَقْدَامَنَا وَانْصُرْنَا عَلَى الْقَوْمِ الْكَافِر۪ينَ.

"Rabbimiz! Bize bol sabır ver. Ayaklarımızı yolunda sabit kıl ve inkârcı topluma karşı bize yardım eyle!"

Yâ Rabbe'l-âlemin!

"Müminler ancak kardeştir" buyurdun. Biz kardeşlik hukukunu hakkıyla yerine getiremedik. Muhacirlere, mültecilere kucak açtık ama zulmü engelleyemedik. Bizi ve kardeşlerimizi bağışla. İnananlarla ilgili kalbimizde hiçbir kötü duygu, kin ve düşmanlık bırakma. Rahmetinle kalplerimizi telif eyle Allah'ım!

Ey insanı en şerefli varlık olarak yaratan Rabbimiz!

Bize verdiğin imkânları, senin rızana uygun kullanmayı bizlere nasip eyle.

Bizi yeryüzünde imar ve ıslah için çalışan, iyiliği emreden, kötülükle mücadele eden hayırlı bir ümmet olarak muvaffak eyle Allah'ım!

Çocukların, kadınların, bütün insanların, korkusuz, kaygısız ve güven içinde yaşayacağı, açlığın, sefaletin, kan ve gözyaşının olmadığı bir dünya için, yeryüzünde yeniden iyiliği hâkim kılmak için çalışmayı bize nasip eyle. Bu uğurda kudretinle bizleri muktedir eyle Allah'ım!

Ey kalplerimize hükmeden Rabbimiz!

Tevfikini bizlere refik eyle! Kalplerimizi senin razı olduğun yöne çevir. Dünyanın geçici sevgisiyle kalplerimizi meşgul eyleme; ebedi ahiret hayatının kalıcı sevgisini kalbimize nakşet. Gönüllerimizi kin, nefret, kıskançlık, kibir, riya gibi her türlü kötülükten arındır. Muhabbet, rahmet ve şefkatle kalbimizi tezyin eyle Allah'ım!

Huzuruna durduğumuz Arafat’ta marifete ermeyi, kendimizi bilmeyi ve Seni hakkıyla tanımayı, Müzdelife'de rızana kavuşup şuurlanmayı, Mina'da sevgine ulaşmayı, Cemerat'ta nefsani ve şeytani bütün düşünce ve duygularımızı taşlamayı, kurbanla sana yakınlaşmayı bizlere nasip eyle Allah'ım!

Gün batmadan, Arafat'a veda etmeden affeyle günahlarımızı Allah'ım!

Gün batmadan, Arafat'a veda etmeden setreyle ayıp ve kusurlarımızı Allah'ım!

Gün batmadan, Arafat'a veda etmeden def eyle keder ve sıkıntılarımızı Allah'ım!

Yıllardır hac hasretiyle yanıp tutuşan, gözyaşları içinde; "Bana da hac ibadetini nasip eyle Allah'ım!" diye yalvaran kardeşlerimizi de davetinle müşerref eyle. Özlemini çekip imkân bulamayanları da hac sevabıyla taltif eyle Allah'ım!

Bizimle yola çıkan ama Arafat'a ulaşamadan vefat eden kardeşlerimize rahmet eyle Allah'ım!

Bu mukaddes mekândan, bu mübarek zamandan Sana arz etmek için hatimler okuyan, salat ve selamlar gönderen, zikir ve tesbihatta bulunan bütün kardeşlerimizin ibadet, dua ve niyetlerini kabul eyle, cümlesini umduklarına nail, korktuklarından emin eyle. Bütün geçmişlerimize rahmet eyle Allah’ım!

Hasta kullarına acilen şifalar, dertli kullarına devalar, borçlu kullarına edalar ihsan eyle ya Rabbi!

Şu anda yapmış olduğumuz duamıza burada, ülkemizde ve dünyanın pek çok yerinde, "âmin, âmin" diyerek iştirak eden kardeşlerimizin gönüllerindeki hayırlı muratlarını kendilerine lütfeyle Allah’ım! Bu duanın feyzinden, bereketinden ve Senin mağfiretinden onları da nasibdar eyle ya Rabbi!

Bizlere iman nimetini nasip eyledin. İmanla, izzetle, iffetle yaşamayı ve son nefesimizde kelime-i şehadet ki, buyrun; "Eşhedü en lâ ilâhe illallah ve eşhedü enne Muhammeden abdühû ve rasûlüh" diyerek can emanetini teslim etmeyi bizlere nasip eyle Allah'ım!

Yarın (11 Ağustos 2019 Pazar günü) idrak edeceğimiz Kurban Bayramı'nı mübarek eyle, muhabbet ve kardeşliğe vesile eyle Allah'ım!

Yıllardır hakiki manada bayram yapmaya hasret kalan Müslümanlar için bu bayramı güvenin, barışın ve huzurun bayramı eyle Allah’ım!

Ey Hz. Muhammed Mustafa'yı (S.A.V.) bize elçi göndererek yolumuzu aydınlatan Rabbimiz!

Senin en sevgili kulun, o yüce Resulün, Senden hayır ve iyilik namına ne istediyse, biz de onları istiyoruz. Lütfeyle Allah'ım! O nelerden Sana sığındıysa biz de onlardan Sana sığınıyoruz, muhafaza eyle Allah'ım!

Allah'ım!

Haccımızı mebrur eyle!

Sa'yimizi meşkûr eyle!

Günahlarımızı mağfur eyle!

Amellerimizi makbul eyle!

Akıbetimizi hayreyle!

Ukbâmızı cennet eyle!

Vakfemizi kabul eyle Allah'ım!

رَبَّنَا آتِنَا فِي الدُّنْيَا حَسَنَةَ وَفِي الْآخِرَةِ حَسَنَةَ وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ

 وأدخلنا الجنة مع الأبرار، يا عزيز يا غفار يا رب العالمين

Âmin, âmin, âmin… bi hurmet-i Tâhâ ve Yâsîn ve selâmün ale'l-mürselîn ve'l-hamdü li'llahi Rabbi'l-âlemîn.

10.08.2019